Năm 2025 là năm đầu thực hiện đồng bộ các quy định mới của Luật Hợp tác xã năm 2023 và các văn bản hướng dẫn. Theo đó, các chính sách hỗ trợ đã được Đảng, Nhà nước ban hành được kỳ vọng sẽ giúp khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển mạnh mẽ, tự tin vào nội lực để vượt qua thách thức, vượt qua chính mình, thực hiện khát vọng vươn lên, cùng các thành phần kinh tế khác đưa đất nước vào kỷ nguyên mới. Bài viết đánh giá các chính sách hỗ trợ theo Luật Hợp tác xã năm 2023 và các văn bản hướng dẫn; những thách thức của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; đồng thời, đề xuất một số giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã.
.jpg)
Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới (Nghị quyết số 20-NQ/TW) đề ra 08 nhóm chính sách cụ thể nhằm tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể. Các chính sách này đã được cụ thể hóa tại Luật Hợp tác xã năm 2023 (Luật số 17/2023/QH15 ngày 20/6/2023).
Luật Hợp tác xã năm 2023 quy định chính sách của nhà nước về phát triển tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, gồm có:
- Chính sách hỗ trợ chung, có 08 chính sách: (1) Chính sách phát triển nguồn nhân lực, thông tin, tư vấn; (2) Chính sách đất đai ; (3) Chính sách thuế, phí và lệ phí; (4) Chính sách tiếp cận vốn, bảo hiểm. (5) Chính sách ứng dụng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; (6) Chính sách tiếp cận và nghiên cứu thị trường; (7) Chính sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trang thiết bị; (8) Chính sách hỗ trợ tư vấn tài chính và đánh giá rủi ro.
- Đối với Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã, Tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, hiện chiếm đa số về số lượng (khoảng 78%) thì ngoài các chính sách chung đã được hưởng như Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã, Tổ hợp tác trong các lĩnh vực khác thì được hưởng thêm chính sách hỗ trợ đặc thù riêng quy định tại Điều 28 của Luật hợp tác xã (gồm 03 chính sách): (1) Hỗ trợ phí bảo hiểm nông nghiệp theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm; (2) Hỗ trợ vốn, giống, khoa học và công nghệ khi tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã chuyển đổi sang sản xuất bền vững, nông nghiệp hữu cơ, thích ứng với biến đổi khí hậu; (3) Hỗ trợ chi phí xây dựng kết cấu hạ tầng vùng nguyên liệu khi tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất hoặc thuê đất, đất có mặt nước của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để hình thành vùng nguyên liệu sản xuất nông nghiệp tập trung.
Bên cạnh đó, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Hợp tác xã năm 2023 được ban hành, bao gồm: Nghị định số 113/2024/NĐ-CP, ngày 12/9/2024 quy định chi tiết một số điều của Luật hợp tác xã; Nghị định số 92/2024/NĐ-CP, ngày 18/7/2024 về đăng ký tổ hợp tác, Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã; Thông tư số 09/2024/TT-BKHĐT, ngày 16/5/2024 ban hành biểu mẫu thực hiện thủ tục đăng ký tổ hợp tác, Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã và quy định về nội dung thông tin, việc cập nhật, khai thác và quản lý Hệ thống thông tin quốc gia về hợp tác xã. Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 71/2024/TT-BTC, ngày 07/10/2024 về hướng dẫn chế độ kế toán Hợp tác xã, liên hiệp HTX. Đến nay, hệ thống pháp luật các văn bản hướng dẫn theo yêu cầu của Luật Hợp tác xã năm 2023 đã được ban hành đầy đủ, đúng quy định, góp phần đưa các chính sách hỗ trợ đồng bộ của Luật đi vào cuộc sống, thúc đẩy các tổ chức kinh tế tập thể phát triển.
.jpg)
(Theo kinh tế 24/7)

Thời gian qua (trước sáp nhập) tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Cà Mau đã triển khai thực hiện các chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể trên cơ sở quy định của Luật Hợp tác xã, Nghị định của Chính phủ, Chương trình hỗ trợ của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn các Bộ, Ngành trung ương và tiếp tục thực hiện đến hết năm 2025 thông qua các chương trình, đề án, kế hoạch về phát triển kinh tế tập thể của tỉnh hằng năm và giai đoạn 05 năm.
Sở Tài chính đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh Báo cáo tổng kết 05 năm thực hiện Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021 – 2025 ban hành kèm theo Quyết định số 1804/QĐ-TTg ngày 13/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ và xây dựng Chương trình tổng thể về kinh tế tập thể giai đoạn 2026 – 2030 trên địa bàn tỉnh.
Hiện tại, cơ chế tài chính thực hiện các chính sách hỗ trợ quy định tại Nghị định số 113/2024/NĐ-CP chưa được Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể. Đồng thời, Bộ Tài chính đang Dự thảo Báo cáo tổng kết Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, Hợp tác xã giai đoạn 2021-2025 và xây dựng Chương trình tổng thể về phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2026 - 2030, đã gửi lấy ý góp ý của các địa phương (Công văn số 13284/BTC-DNTN ngày 27/8/2025 của Bộ Tài chính). Hiện tại, Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau đã ban hành Đề án phát triển kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh Cà Mau giai đoạn 2025-2030 (Quyết định số 2406/QĐ-UBND ngày 10/12/2024 của UBND tỉnh Cà Mau); Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể tỉnh Cà Mau năm 2026 (Kế hoạch số 063/KH-UBND ngày 25/8/2025 của UBND tỉnh), để triển khai thực hiện.
Luật Hợp tác xã năm 2023 được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2023, chính thức có hiệu lực từ 01/7/2024 trên cơ sở khắc phục các hạn chế của Luật Hợp tác xã năm 2012, quy định rõ bản chất của tổ chức Hợp tác xã, đã tạo ra khung pháp luật nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển Hợp tác xã. Các văn bản của địa phương đã cơ bản bám sát chỉ đạo của Trung ương, tình hình thực tế của địa phương và xu hướng phát triển Hợp tác xã, từng bước tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các Hợp tác xã.
NT
