Trong bối cảnh đó, phụ nữ – với vai trò là chủ thể của nhiều Hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ – đã và đang thể hiện vai trò tích cực, năng động, sáng tạo trong tổ chức sản xuất, kinh doanh, giải quyết việc làm và phát triển kinh tế địa phương.

Tính đến năm 2025, toàn tỉnh Cà Mau có hàng trăm hợp tác xã hoạt động trên các lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ, du lịch… trong đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ quản lý 43 hợp tác xã/1.470 thành viên (có 28 hợp tác xã được thành lập mới). Tiêu biểu có 01 hợp tác xã hiện đang phát triển lớn mạnh (Hợp tác xã Ba khía Đầm Dơi). Song song đó, số lượng doanh nghiệp nữ cũng không ngừng tăng, chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng số doanh nghiệp tư nhân của tỉnh. Đây là lực lượng có nhiều tiềm năng để phát triển thị trường, sản phẩm, đổi mới quản trị và chuyển đổi số.

Thực hiện Đề án 939 “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” giai đoạn 2017–2025 và Đề án 01 “Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030”, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, lồng ghép với các nguồn lực thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia. Các hoạt động tập trung vào tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ thành lập hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT) và hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp. Hội phối hợp phối hợp với Báo và Đài phát thanh truyền hình duy trì chuyên trang, chuyên mục Phụ nữ Cà Mau (tuyên truyền hàng tháng phát sóng, đăng bài từ 2 đến 3 kỳ/tháng); ngoài ra các cấp Hội còn phát huy Trang thông tin điện tử của Hội, 587 nhóm Zalo, Facebook, Fanpage của Hội, tiêu biểu mô hình “Mỗi tuần một sản phẩm” thường xuyên quảng bá các sản phẩm tiêu biểu của địa phương. Đã có 199 phóng sự, chuyên đề, 307 tin bài được đăng tải tuyên truyền trên báo, đài, trên 16.510 gương điển hình tiêu biểu về các mô hình phát triển kinh tế, tổ hợp tác, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh, gương phụ nữ khởi nghiệp, kinh doanh thành đạt.

Sản phẩm tinh bột nghệ xà cừ Cà Mau của HTX Nhật Huy thường xuyên trưng bày, giới thiệu tại các hội nghị, hội chợ trong và ngoài tỉnh.

Dự án “Ba khía Đầm Dơi - xây dựng thương hiệu sản phẩm quê hương” của chị Trần Thị Xa đã xuất sắc vượt qua 476 dự án khác và đạt giải Nhất cuộc thi do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - Chi nhánh TP Cần Thơ và Mạng lưới khởi nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tổ chức.

Ngoài ra, Hội đẩy mạnh tuyên truyền về Luật Hợp tác xã năm 2023 và vai trò của Hợp tác xã trong xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao nhận thức của hội viên, phụ nữ về kinh tế tập thể. Hội đã phối hợp tổ chức nhiều lớp đào tạo nâng cao năng lực cho nữ quản lý Hợp tác xã, THT như: kỹ năng quản trị, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, chuyển đổi số, xây dựng nhãn hiệu, bao bì và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Nhờ đó, nhiều Hợp tác xã do phụ nữ sáng lập đã tiếp cận được các chương trình hỗ trợ thiết bị, vốn vay ưu đãi, kết nối thị trường và tham gia các dự án liên kết chuỗi giá trị. Bên cạnh đó, Hội làm tốt vai trò cầu nối giữa các tổ chức tài chính, ngân hàng, doanh nghiệp với các Hợp tác xã do phụ nữ quản lý; lồng ghép hiệu quả các hoạt động hỗ trợ Hợp tác xã trong các chương trình trọng tâm của Hội. Ngân hàng Chính sách xã hội đã tạo điều kiện để Hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý được tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi, ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Hợp tác xã và tạo thêm nhiều việc làm cho lao động nữ.

(Chị Trần Thu Trang – Giám đốc HTX Bánh phồng tôm Hàng Vịnh Năm Căn đưa sản phẩm HTX đến với người tiêu dùng qua các đợt xúc xiến thương mại)

(HTX Tài Thịnh Phát Farm Sấy thủy sản bằng năng lượng mặt trời phát huy hiệu quả kinh tế, môi trường)

Tuy nhiên, việc liên kết giữa các Hợp tác xã và doanh nghiệp nữ vẫn còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, chưa có sự điều phối, định hướng rõ ràng. Một số khó khăn, hạn chế có thể kể đến như sau: Thiếu cơ chế, chính sách cụ thể khuyến khích và tạo điều kiện cho sự liên kết giữa Hợp tác xã và doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo. Các Hợp tác xã do phụ nữ thành lập thường có quy mô nhỏ, năng lực tài chính yếu, thiếu kỹ năng quản trị và chưa tiếp cận tốt công nghệ mới. Doanh nghiệp nữ còn thiếu thông tin và niềm tin để hợp tác với Hợp tác xã, nhất là trong việc xây dựng chuỗi giá trị, đảm bảo chất lượng đầu vào. Vai trò trung gian kết nối của các tổ chức, trong đó có Hội Liên hiệp Phụ nữ, còn hạn chế, chưa có nhiều chương trình hỗ trợ cụ thể…

Từ thực trạng đó, có thể thấy rằng: tiềm năng là rất lớn, nhưng cần những giải pháp căn cơ, đồng bộ và có tính dài hạn để thúc đẩy mối liên kết này phát triển hiệu quả.

Một số giải pháp nhân rộng mô hình Hợp tác xã do phụ nữ làm chủ:

Một là, Hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ: Xây dựng và ban hành các chính sách ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp nữ và Hợp tác xã do phụ nữ làm chủ liên kết sản xuất – kinh doanh, tham gia vào chuỗi giá trị ngành hàng chủ lực của địa phương. Đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải cách thể chế, tạo điều kiện thuận lợi để Hợp tác xã và doanh nghiệp nữ được tiếp cận đất đai, tín dụng, khoa học công nghệ và thị trường.

Hai là, Nâng cao năng lực quản trị cho Hợp tác xã và doanh nghiệp nữ: Tổ chức các lớp bồi dưỡng về quản trị Hợp tác xã, kỹ năng kinh doanh, ứng dụng chuyển đổi số, kỹ thuật tiếp thị hiện đại cho phụ nữ. Tăng cường vai trò của Hội LHPN trong việc tập huấn, tư vấn, chia sẻ mô hình hiệu quả.

Ba là, Phát triển các mô hình liên kết mẫu: Hỗ trợ xây dựng mô hình điểm về hợp tác giữa Hợp tác xã và doanh nghiệp nữ, có sự dẫn dắt của doanh nghiệp đầu chuỗi, qua đó lan tỏa kinh nghiệm thực tế. Nhân rộng các mô hình Hợp tác xã sản xuất rau hữu cơ, du lịch cộng đồng, dệt thổ cẩm… gắn với thị trường đầu ra ổn định từ các doanh nghiệp nữ.

Bốn là, Thiết lập các diễn đàn kết nối – giao thương: Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp cần phối hợp với ngành chức năng để tổ chức các hội thảo, phiên chợ kết nối sản phẩm Hợp tác xã – doanh nghiệp nữ, tạo điều kiện cho giao thương, hợp tác. Tăng cường truyền thông, quảng bá thương hiệu, sản phẩm OCOP, sản phẩm tiêu biểu do phụ nữ sản xuất trên các nền tảng số.

Năm là, Tăng cường vai trò dẫn dắt và kết nối của Hội Liên hiệp Phụ nữ: Hội Phụ nữ đóng vai trò là cầu nối, là người “dẫn đường” giữa các mô hình kinh tế do phụ nữ làm chủ. Chủ động tham mưu chính sách, vận động nguồn lực hỗ trợ từ các chương trình quốc gia về phát triển phụ nữ và kinh tế hợp tác. Tiếp tục triển khai, thực hiện tốt Đề án 01“Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030”, Đề án 2415 “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” giai đoạn 2026-2035.

Phát triển hợp tác xã và doanh nghiệp nữ không chỉ là hướng đi đúng đắn để nâng cao thu nhập, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững, mà còn góp phần phát huy vai trò, vị thế của phụ nữ trong phát triển kinh tế - xã hội. Thúc đẩy sự liên kết giữa Hợp tác xã và doanh nghiệp nữ là giải pháp thiết thực để hình thành các chuỗi giá trị bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, và xây dựng một nền kinh tế tư nhân mạnh, toàn diện, bình đẳng và phát triển bao trùm.

Theo Như Thùy