ASC và lợi ích mang lại cho HTX

Chứng nhận ASC là gì?

ASC (Aquaculture Stewardship Council) là chứng nhận quốc tế uy tín trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, được công nhận rộng rãi trên toàn cầu. Chứng nhận ASC xác nhận rằng sản phẩm thủy sản được nuôi theo quy trình có trách nhiệm, đáp ứng đồng thời các tiêu chí:

. Truy xuất nguồn gốc rõ ràng, minh bạch;

. Bảo vệ môi trường và hệ sinh thái tự nhiên;

. Trách nhiệm xã hội và quyền lợi người lao động;

. An toàn thực phẩm, hạn chế tối đa hóa chất, kháng sinh.

Đối với các mô hình nuôi Tôm như: tôm quảng canh, tôm – lúa, tôm rừng… ASC được xem là chứng nhận phù hợp, bởi mô hình này tận dụng các quy luật tự nhiên, hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường và thích ứng tốt với biến đổi khí hậu.

Vì sao các Hợp tác xã cần thiết phải đạt chứng nhận ASC?

Thực tiễn cho thấy, phần lớn các HTX nuôi trồng thủy sản hiện nay vẫn còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường cao cấp, đặc biệt là thị trường xuất khẩu, do chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế. Trong khi đó, ASC không chỉ là “giấy chứng nhận”, mà còn là cam kết sản xuất bền vững và thước đo uy tín của HTX trên thị trường.

Việc HTX đạt chứng nhận ASC là cần thiết vì:

. Đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường, nhất là các thị trường khó tính như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản;

. Khẳng định phương thức sản xuất sạch, có trách nhiệm, phù hợp định hướng phát triển nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn;

. Tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm của HTX so với sản phẩm nuôi theo phương thức truyền thống.

HTX cần làm gì để đạt được chứng nhận ASC?

Để đạt được chứng nhận ASC, HTX cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó trọng tâm là tổ chức lại sản xuất theo quy trình chuẩn. Một số yêu cầu cơ bản gồm:

. Xây dựng vùng nuôi tập trung, có ranh giới rõ ràng, đảm bảo điều kiện môi trường sinh thái;

. Thực hiện ghi chép đầy đủ nhật ký sản xuất, phục vụ truy xuất nguồn gốc;

. Kiểm soát chặt chẽ nguồn giống, thức ăn, nước nuôi, ưu tiên sử dụng thức ăn tự nhiên, hạn chế hóa chất;

. Không sử dụng hoặc hạn chế tối đa kháng sinh, thuốc cấm trong quá trình nuôi;

. Đảm bảo điều kiện lao động, an toàn, quyền lợi cho thành viên và người lao động;

. Tăng cường vai trò điều hành của HTX, gắn trách nhiệm của từng thành viên với quy trình chung.

Quá trình này đòi hỏi sự đồng thuận cao của thành viên, sự hỗ trợ về kỹ thuật, đào tạo và kết nối thị trường từ các cơ quan quản lý và doanh nghiệp liên kết.

Lợi ích khi HTX đạt chứng nhận ASC

Việc đạt chứng nhận ASC mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho HTX và thành viên, cả trước mắt và lâu dài.

Đối với HTX:

. Nâng cao uy tín, thương hiệu và hình ảnh HTX;

. Dễ dàng kết nối với doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu;

. Tăng khả năng tiếp cận các chương trình hỗ trợ, dự án phát triển bền vững;

. Tổ chức sản xuất bài bản, nâng cao năng lực quản trị HTX.

Đối với thành viên HTX:

. Giá bán sản phẩm ổn định và cao hơn so với nuôi truyền thống;

. Giảm chi phí đầu vào nhờ tận dụng điều kiện tự nhiên;

. Môi trường sản xuất an toàn, ít rủi ro dịch bệnh;

. Thu nhập bền vững, gắn bó lâu dài với HTX.

Quan trọng hơn, chứng nhận ASC góp phần thay đổi tư duy sản xuất của thành viên từ “nuôi nhiều” sang “nuôi sạch – nuôi bền vững”, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Thực trạng xây dựng ASC tại các HTX tỉnh Cà Mau

Trong những năm gần đây, tỉnh Cà Mau đã triển khai nhiều mô hình nuôi thủy sản theo hướng bền vững và thúc đẩy các HTX tham gia xây dựng tiêu chuẩn quốc tế.

Kết quả và mô hình tiêu biểu

HTX Chế biến – Thương mại – Dịch vụ – Nuôi trồng thủy sản Cái Bát (xã Hưng Mỹ) là HTX đầu tiên của cả nước đạt chứng nhận ASC cho vùng nuôi tôm sú và cua biển theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là một trong các HTX tiên phong xây dựng vùng nuôi truy xuất nguồn gốc, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của chứng nhận ASC, đồng thời đã đăng ký nhiều sản phẩm OCOP chất lượng cao và được người tiêu dùng trong nước tin tưởng lựa chọn. Việc đạt ASC giúp HTX mở rộng thị trường tiêu thụ tại nhiều tỉnh, thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và có mặt tại các siêu thị hiện đại. HTX cũng được biểu dương là HTX tiêu biểu toàn quốc và nhận nhiều khen thưởng của các cấp về liên kết sản xuất và phát triển kinh tế tập thể.

HTX nuôi tôm CNC Đông Hải, xã Đông Hải đã liên kết vùng nuôi, triển khai liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn ASC; ký kết hợp tác cùng doanh nghiệp để xây dựng vùng nuôi và tiến tới đánh giá chứng nhận cho các hộ tiêu biểu, thể hiện xu hướng liên kết chuỗi giá trị từ sản xuất đến thu mua.

HTX nông nghiệp tổng hợp Ba Đình, xã Vĩnh Lộc phát triển mô hình tôm – lúa sinh thái, lấy yếu tố tự nhiên làm nền tảng sản xuất. HTX không chạy theo sản lượng, mà tập trung bảo vệ môi trường và chất lượng sản phẩm. Quy trình sản xuất hiện nay phù hợp các tiêu chí nền tảng của ASC, đặc biệt về môi trường và an toàn sinh học.

Giám đốc HTX nông nghiệp tổng hợp Ba Đình thay mặt HTX nhận Giấy chứng nhận ASC

Giới thiệu về Tôm sú lúa chứng nhận ASC của Hợp tác xã Ba Đình

Thuận lợi

Việc triển khai ASC tại Cà Mau có nhiều lợi thế:

. Địa bàn nuôi thủy sản rộng lớn, có truyền thống lâu đời, thuận lợi trong phát triển mô hình sinh thái như tôm-lúa và tôm-rừng.

. Nhận được sự quan tâm của cơ quan quản lý và các chương trình hợp tác quốc tế trong việc xây dựng truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng.

. Nhiều HTX chủ động liên kết với doanh nghiệp, doanh nghiệp hỗ trợ kỹ thuật, thị trường và triển khai tiêu chuẩn trong chuỗi sản xuất.

Khó khăn

HTX trong tỉnh cũng gặp không ít thách thức khi xây dựng chứng nhận ASC:

. Chi phí đầu tư ban đầu cao (xây dựng hệ thống ghi chép, bộ tiêu chuẩn, kiểm tra, đánh giá).

. Năng lực quản trị HTX còn hạn chế, thành viên chưa quen với quy trình chuẩn hoá quốc tế.

. Một số vùng nuôi nhỏ lẻ, phân tán, khó đảm bảo yêu cầu đồng bộ theo quy chuẩn ASC

ASC – Hướng đi tất yếu cho HTX thủy sản tỉnh Cà Mau hiện nay

Có thể khẳng định, trong điều kiện biến đổi khí hậu và hội nhập sâu rộng hiện nay, chứng nhận ASC không còn là lựa chọn, mà là xu hướng tất yếu đối với các HTX nuôi trồng thủy sản. Việc chủ động xây dựng và duy trì các mô hình HTX đạt chuẩn ASC không chỉ góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, mà còn khẳng định vai trò trung tâm của HTX trong tổ chức sản xuất nông nghiệp sinh thái, bền vững và có trách nhiệm./.

            TH